Nồng độ oxy trong máu bình thường là bao nhiêu và tại sao quan trọng?
Khí oxy là một yếu tố cực kỳ quan trọng cho sự tồn tại của con người. Nó tồn tại trong không khí, và khi chúng ta hít thở, oxy sẽ được hấp thụ vào phổi. Một thành phần quan trọng của máu là Hemoglobin (Hb), và nhiệm vụ của nó là vận chuyển oxy từ phổi đến các bộ phận khác trong cơ thể để duy trì sự sống. Vậy, mức độ oxy thông thường trong máu là bao nhiêu?
Độ bão hòa oxy trong máu là gì?
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, Một phân tử Hemoglobin (Hb) có khả năng kết hợp với tối đa 4 phân tử oxy. Khi Hemoglobin đã gắn đầy đủ 4 phân tử oxy, ta nói rằng nó đạt đến trạng thái bão hòa oxy. Độ bão hòa oxy này trong máu thể hiện bằng chỉ số SpO2 (Saturation of Peripheral Oxygen), tỷ lệ phần trăm của Hemoglobin có oxy so với tổng lượng Hemoglobin trong máu. Khi tất cả các phân tử Hemoglobin trong máu đều mang oxy, chỉ số SpO2 sẽ đạt 100%.
Chỉ số SpO2 được coi là một trong những chỉ số quan trọng cho sự sống của cơ thể, bên cạnh những thông số như nhiệt độ, nhịp tim, tần số hô hấp và áp suất máu. Khi cơ thể thiếu oxy máu, các cơ quan như tim, gan, và não sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực nhanh chóng. Vì vậy, quan sát chỉ số SpO2 thường xuyên là cần thiết để có thể can thiệp kịp thời trong tình huống nguy hiểm.
Để đo độ bão hòa oxy, người ta sử dụng các thiết bị đo SpO2 dựa trên mạch đập. Chỉ số SpO2 thường thấp hơn khoảng 3% so với độ bão hòa oxy thực tế (SaO2). Khi tiến hành nhiều lần và liên tục đo SpO2 trên cùng một bệnh nhân ổn định, kết quả thường không có sự biến đổi đáng kể, cho thấy chỉ số SpO2 có độ tin cậy cao.
Nồng độ oxy trong máu bao nhiêu là bình thường?
Hầu hết các phân tử Hemoglobin (Hb) sẽ kết hợp với oxy khi chúng đi qua phổi. Ở người khỏe mạnh, khi hít thở không khí ở mức biển, độ bão hòa oxy động mạch thường nằm trong khoảng từ 95% đến 100%.
- Nếu mức độ bão hòa oxy trong máu (SaO2) là khoảng 97% – 99%: Đây được coi là mức oxy trong máu tốt.
- Nếu SaO2 là khoảng 94% – 96%: Đây được xem là mức oxy trong máu trung bình, và có thể cần thêm oxy bổ sung.
- Nếu SaO2 giảm xuống khoảng 90% – 93%: Đây được coi là mức oxy trong máu thấp, và có thể cần sự quan sát của y tá hoặc bác sĩ. Cần xem xét việc đến bệnh viện gần nhất nếu cần thiết.
- Nếu chỉ số SpO2 dưới 92% mà không được cung cấp oxy hoặc dưới 95% mặc dù đã được cung cấp oxy: Đây là dấu hiệu của suy hô hấp nghiêm trọng và cần can thiệp ngay lập tức.
- Độ bão hòa oxy thấp hơn 90% là một tình trạng khẩn cấp trong lâm sàng và đòi hỏi can thiệp ngay lập tức.
Chỉ số SpO2 ở trẻ sơ sinh tương tự như người lớn, nên nếu SpO2 của trẻ giảm xuống dưới 90%, cần thông báo cho bác sĩ để có sự hỗ trợ và can thiệp kịp thời.
Nồng độ oxy trong máu bất thường nói lên điều gì?
Ngộ độc CO
Theo các giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay, CO – một khí độc thường xuất hiện khi đốt than. Sự sử dụng than tổ ong để sưởi ấm có thể dẫn đến ngộ độc CO, làm tăng COHb (CO gắn vào Hemoglobin) và giảm HbO2 (oxy gắn vào Hemoglobin), giảm độ bão hòa oxy trong máu.
Huyết áp thấp
SpO2 chính xác phản ánh áp lực mạch máu giảm xuống 30mmHg. Đo SpO2 ở ngón tay có thể không chính xác trong tình huống nghiêm trọng về tuần hoàn ngoại vi. Nếu kết quả đo SpO2 ở ngón tay gây nghi ngờ, bác sĩ có thể sử dụng đầu dò trên trán bệnh nhân vì nó phản ánh nhanh hơn sự thay đổi SpO2.
Thiếu máu
Thiếu máu là khi nồng độ hemoglobin giảm xuống dưới mức bình thường. Máy đo SpO2 dựa trên mạch đập chỉ chính xác khi nồng độ hemoglobin giảm 2 – 3g/dL.
Phát hiện giảm thông khí
SpO2 là dấu hiệu nhạy cảm cho việc đánh giá thông khí khi bệnh nhân thở không khí, nhưng không khi được cung cấp oxy hỗ trợ. Khi SpO2 (hoặc SaO2) trên 90%, PaO2 (áp lực riêng phần của oxy trong máu động mạch) trên 60mmHg.
Hỗ trợ điều trị bệnh lý hô hấp
Chỉ số SpO2 dưới 93% cho thấy thiếu oxy máu và cần thở oxy hoặc thở máy. Trong môi trường có thiếu oxy như nhà máy, lò đốt, mỏ quặng, bác sĩ điều chỉnh lượng oxy cung cấp cho bệnh nhân để đảm bảo SpO2 ổn định ở mức 97 – 100%.
