Vài ba năm trước Việt Nam mới chỉ phổ biến bệnh nghiện game, thì nay đã xuất hiện những bệnh nhân nghiện internet đến quên ăn, quên ngủ thậm chí quên lớn theo nghĩa đen.

• Bệnh viện Đại học Y dược Huế thông tin vụ sản phụ tử vong khi sinh con
• Thêm thuốc điều trị cai nghiện mới tại Việt Nam
• Vụ sản phụ tử vong bất thường ở Huế: Cháu bé cũng không qua khỏi

Rối loạn tâm thần liên quan đến internet chiếm khoảng 10% số thanh thiếu niên từ 15 đến 30 tuổi Ảnh: Anh Tuấn

Các bác sĩ tâm thần cho biết, triệu chứng của bệnh nhân nghiện internet giống với triệu chứng của người nghiện ma túy. Quá trình chữa trị tương đối phức tạp, hầu hết ca nghiện nặng đều phải dùng thuốc.

Mức độ nào thì cần chữa trị?

Cùng với sự phổ cập của internet, việc một người phải liên đới đến nó trung bình tám tiếng mỗi ngày trở thành đương nhiên. Như vậy, căn cứ vào đâu để xác định một người có nghiện internet hay không?

Đầu năm nay, tổ chức y tế thế giới WHO đã cho nghiện game online vào bảng phân loại bệnh tâm thần (ICD 11).

Theo các bác sĩ ở phòng Điều trị nghiện chất (Viện tâm thần – Bệnh viện Bạch Mai), nghiện game hiện chỉ là một trong các loại nghiện internet nói chung, trong đó có nghiện facebook, nghiện truyện, phim online, nghiện phim sex…

Theo đó, căn cứ để bác sĩ xác định bệnh là: những người sử dụng máy tính để vào mạng nhiều đến mức cản trở cuộc sống bình thường, cô lập mình với cộng đồng, sự tập trung dành cho internet mạnh hơn tất cả các sự kiện khác trong cuộc sống và ngày càng tăng thời gian dùng internet, lâu dài xuất hiện triệu chứng giống như trầm cảm hoặc nghiện ma túy.

Về mặt cơ học, một người sống trong thế giới ảo của internet liên tục 4h trở lên mỗi ngày (ngoài công việc) và kéo dài hơn một tháng được đánh giá là nghiện. Theo thời gian và mức độ phụ thuộc vào internet, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị tâm lý hoặc dùng thuốc.

Cụm từ “sự vận hành não giống như dùng ma túy” được giải thích như sau: Khi chơi game, chơi facebook… người ta nhận thấy não người chơi có sự tăng giải phóng dopamine, tăng sản xuất các morphin nội sinh. Các chất này tạo lên sự khoan khoái cho người chơi, dần dần họ trở thành nghiện. Ngoài ra, các triệu chứng của nghiện internet cũng tương tự những triệu chứng của nghiện ma túy: thèm chơi game, mạng xã hội; dùng internet liên tục không nghỉ và không kiểm soát được; bỏ bê công việc, cảm xúc không ổn định, nếu bị buộc cai thì sinh phản ứng tiêu cực, vật vã…

Đa số người nghiện internet là thanh thiếu niên

Danh sách những bệnh nhân từng điều trị cai internet tại Viện tâm thần- BV Bạch Mai đa số là thanh thiếu niên từ 12-30 tuổi. ThS. Bs Đinh Hữu Uân, người nổi tiếng về điều trị cai nghiện internet ở Hà Nội cho biết, bệnh nhân đến cai nghiện internet ở chỗ ông đa số ở lứa tuổi teen và nam nhiều hơn nữ.

Một cựu bệnh nhân của bác sĩ Uân đã cai nghiện thành công cho biết, anh từng có thời gian 10 năm nghiện internet bao gồm chơi game và xem phim online. Có thời gian anh ngồi 18h một ngày trước máy tính, chỉ dùng 6h để ăn uống và ngủ. Thời gian kéo dài, anh sụt cân, mất việc, mất ngủ trầm trọng. Mất gần ba năm anh mới dứt được chứng nghiện internet.

Một ca khác hy hữu hơn, bệnh nhân Đ.H.A (22 tuổi, Hà Nội) đến bệnh viện Bạch Mai khám chứng liệt tay trái thì được giới thiệu sang Viện tâm thần. Trong khi gặp bác sĩ tư vấn, người này cho biết, do quá mê phim bộ online, chị nằm xem liên tục hơn một ngày đêm, kết quả toàn bộ phần tay và bả vai bên trái bị tê liệt. Đ.H.A sau đó cũng phải áp dụng những biện pháp cai nghiện internet.

BS Đinh Hữu Uân cũng cho biết, trong số bệnh nhân của ông, nhiều người tuổi sinh học là 21 nhưng mức độ phát triển thực chỉ tương đương với trẻ 12 tuổi vì ngồi suốt ngày trước máy tính, cơ thể không phát triển được. Chưa kể tâm sinh lý, ngôn ngữ… của những người này cũng không lớn lên vì ít tiếp xúc cuộc sống thực, hầu như không có thời gian để học hành, vui chơi

Về mức độ gia tăng của chứng bệnh này, cộng sự của bác sĩ Uân giải thích: trước đây chúng tôi chỉ có một phòng khám, thì nay phình ra hai phòng khám, đủ biết bệnh nhân tăng hay giảm.

Khoa Tâm thần của Viện Quân y 103 cũng đã thống kê, các rối loạn tâm thần liên quan đến internet ngày càng nhiều, chiếm khoảng 10% số thanh thiếu niên từ 15 đến 30 tuổi.

Tiến sĩ tâm lý Nguyễn Mai Hoa cho biết: Bệnh nhân nhờ tôi tư vấn cai internet đa phần là phụ nữ khoảng 20-40 tuổi, và phần lớn họ nghiện mạng xã hội. Có người một ngày đăng khoảng 10 status hoặc ảnh. Thời gian còn lại họ dành để trả lời comment và đếm like. Khi không có tương tác, họ nhắn tin riêng cho bạn bè, người quen yêu cầu “like, còm đi!”. Có người sau đó xuất hiện triệu chứng hoang tưởng. Một bệnh nhân 28 tuổi còn đinh ninh mình có một người yêu là tiến sĩ bên Úc (trong thực tế không có tiến sĩ nào).

Khuyến cáo của bác sĩ

Tất cả các bác sĩ đều khuyến cáo: đối với chứng nghiện internet, nên phòng hơn chữa. Bởi một khi đã xác định nghiện, quá trình điều trị sẽ rất dai dẳng, mệt mỏi bởi cai nghiện internet cũng giống như cai nghiện ma túy. Chưa kể, bởi vì máy tính đã trở thành phổ biến nên việc cai nghiện có phần khó khăn hơn. Trong đó khó khăn nhất là giai đoạn đầu khi bệnh nhân buộc phải ngừng hoàn toàn việc vào mạng.

Bác sĩ Đinh Hữu Uân cho biết, không thể cai nghiện internet bằng cách giới hạn thời gian sử dụng, điều này giống như nghe người nghiện rượu hứa rằng họ sẽ bỏ rượu mà chuyển sang uống… bia. Thời gian cai nghiện internet phụ thuộc vào đáp ứng điều trị từng người bệnh nhưng trung bình không dưới 24 tháng

Tiến sĩ Nguyễn Mai Hoa cho rằng, có một điểm chung của những người nghiện thế giới ảo là có cuộc sống tinh thần đơn điệu và thuộc tuyp người yếu đuối, hướng nội. Ở trên mạng, họ được làm những thứ mà ở ngoài đời không làm được, họ được trải nghiệm cảm giác mà ở ngoài đời không có cơ hội trải nghiệm. Ví dụ được nhiều người tình ảo tán tỉnh, tâng bốc, ca ngợi bằng vô vàn mỹ từ như trường hợp bệnh nhân hoang tưởng tình cảm.

Mới đây, hai tác giả Minh Công, Minh Uy đã lập dự án “Hỗ trợ thanh thiếu niên nghiện Internet” xây dựng mô hình ứng dụng tâm lý học chuyên sâu vào việc đánh giá, can thiệp trị liệu cho thanh thiếu niên nghiện Internet, đồng thời với việc xây dựng các chương trình huấn luyện sử dụng Internet hiệu quả. Trong dài hạn, dự án hướng tới thành lập một Trung tâm hỗ trợ thanh thiếu niên nghiện Internet chuyên biệt đầu tiên ở Việt Nam.

Điều đáng nói, một trong hai người sáng lập dự án là bác sĩ tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, anh Minh Công đã có gần 10 năm tiếp xúc và điều trị cho các bệnh nhân nghiện internet.

Nếu mô hình này thành công, Việt Nam sẽ là nước tiếp theo có Trung tâm chuyên biệt dành riêng cho đối tượng nghiện internet giống như một số nước châu Á khác như Hàn Quốc hoặc Trung Quốc.

Nguồn https://www.tienphong.vn/xa-hoi/canh-bao-bi-tam-than-vi-nghien-internet-1440148.tpo